" alt=""/>
Eenzaamheid is een groot probleem onder mensen met dementie. Niet alleen omdat zij steeds minder zelfstandig een gesprek kunnen voeren, maar ook omdat familie en vrienden het vaak lastig vinden om op bezoek te komen.
Wat zeg je nog, als de ander namen vergeet of steeds in herhaling valt? Het gevolg: gesprekken vallen stil en bezoekmomenten worden minder frequent. Terwijl juist contact en verbinding zo belangrijk zijn. Bij zorgorganisatie Groenhuysen zien logopedisten Marijke de Feijter en Kristel Cobussen dagelijks hoe waardevol het is om manieren te vinden om die verbinding te behouden. Zij helpen familieleden, vrienden én zorgprofessionals om niet te focussen op wat niet meer lukt, maar juist op wat wél mogelijk is.
Hoe maak je een gesprek prettig?
Een bezoek aan iemand met dementie kan spannend zijn. Gesprekken lopen soms spaak, waardoor mensen minder vaak langsgaan. Toch hoeft het niet ingewikkeld te zijn om contact te maken. Kleine aanpassingen maken een groot verschil:
- Vermijd testvragen. Vragen als “Weet je nog wie ik ben?” of “Wat heb je net gegeten?” kunnen iemand onzeker maken. Stel liever open vragen of vertel zelf iets.
- Praat over wat zichtbaar is. Een bloem op tafel, een vogel buiten of een foto in de kamer kan een vanzelfsprekende ingang zijn.
- Gebruik positieve bevestiging. Volg de blik van je gesprekspartner en benoem wat je ziet. Dat schept verbinding zonder druk.
- Humor helpt. Samen lachen werkt verbindend, maar pas op met sarcasme, dat wordt vaak niet begrepen.
- Samen zijn, zonder woorden. Samen wandelen, foto’s bekijken of gewoon naast elkaar zitten kan net zo waardevol zijn als praten.
Hulpmiddelen om het gesprek te ondersteunen
Soms is het fijn om een geheugensteuntje te hebben om een gesprek op gang te brengen. Bij Groenhuysen ontdekten Marijke en Kristel dat persoonlijke materialen hierbij helpen. Denk aan foto’s, korte verhalen of een klein boekje waarin herinneringen zijn vastgelegd. Een voorbeeld hiervan zijn de persoonlijke magazines die zij ontwikkelden: bundels vol foto’s, teksten en herinneringen van de cliënt zelf. Bezoekers ervaren dit als een gesprekshulp. Een zoon kan samen met zijn moeder bladeren en vragen stellen, een kleinkind kan wijzen naar een foto. Ook zorgverleners gebruiken het om meer persoonlijk contact te maken.
Maar ook eenvoudiger middelen werken: een poster met kerninformatie over iemands leven, of gewoon een paar herkenbare foto’s in de kamer. Het belangrijkste is dat er iets is wat uitnodigt tot gesprek en herkenning.
Het draait om de mens achter de ziekte
Volgens Marijke en Kristel is het essentieel dat gesprekken niet alleen gaan over testen of problemen, maar juist over wat iemand plezier geeft en wie diegene altijd is geweest. “Deze kleine momenten van verbinding brengen echt contact en hebben daardoor een positieve invloed op de kwaliteit van leven”, vertelt Kristel. Of je nu een familielid, vriend of zorgverlener bent: met aandacht, geduld en een beetje creativiteit kan elk contactmoment betekenisvol worden.
